Η σταγόνα του θανάτου

Η σταγόνα του θανάτου: Γυναίκα βρήκε φριχτό τέλος από άγνωστο υγρό που ακούμπησε το δέρμα της.

Μια σταγόνα από το άχρωμο υγρό έπεσε κατά λάθος πάνω στο γάντι της, το οποίο πίστευε ότι την προστάτευε.

Μια από τις πιο τραγικές και ανατριχιαστικές ιστορίες στην ιστορία της επιστήμης εκτυλίχθηκε το 1996, όταν μια σταγόνα χημικής ουσίας οδήγησε στον βασανιστικό θάνατο της διακεκριμένης επιστήμονα Karen Wetterhahn. Η 48χρονη καθηγήτρια χημείας στο Dartmouth College, στο Νιου Χάμσαϊρ των ΗΠΑ, μελετούσε τις επιπτώσεις των βαρέων μετάλλων στους ζωντανούς οργανισμούς. Δεν μπορούσε όμως να φανταστεί πως ένα μόνο εργαστηριακό ατύχημα θα κατέληγε μοιραίο.

Τον Αύγουστο του 1996, κατά τη διάρκεια πειραμάτων, η Wetterhahn χειριζόταν διμεθυλυδράργυρο – μια από τις πιο τοξικές ουσίες στον κόσμο. Μια σταγόνα από το άχρωμο υγρό έπεσε κατά λάθος πάνω στο γάντι της, το οποίο πίστευε ότι την προστάτευε. Αν και αφαίρεσε αμέσως τα γάντια και τα αντικατέστησε, η ζημιά είχε ήδη γίνει: το χημικό είχε διαπεράσει το λάτεξ και είχε διεισδύσει στο δέρμα της.

Αρχικά δεν υπήρχαν ανησυχητικά συμπτώματα. Ωστόσο, μερικούς μήνες αργότερα, η Wetterhahn άρχισε να παρουσιάζει σοβαρές νευρολογικές διαταραχές: προβλήματα στην ισορροπία, την ομιλία, την όραση και την ακοή. Τον Ιανουάριο του 1997 εισήχθη στο νοσοκομείο, όπου εξετάσεις αίματος αποκάλυψαν ότι τα επίπεδα υδραργύρου στο σώμα της ήταν πάνω από 4.000 φορές υψηλότερα από το φυσιολογικό.

Ο Δρ Ben Miles, σε βίντεο που εξηγεί την υπόθεση, περιγράφει τη φρίκη του μηχανισμού δράσης του διμεθυλυδραργύρου: «Μια μόνο σταγόνα μπορεί να καταστρέψει τον εγκέφαλό σας σταδιακά. Μόλις εισέλθει στον οργανισμό, η ουσία αποσυντίθεται, απελευθερώνοντας ιόντα υδραργύρου που δεσμεύουν επιθετικά το θείο στους νευρώνες. Οι νευρώνες αρχίζουν να δυσλειτουργούν και πεθαίνουν, στερούμενοι τα απαραίτητα στοιχεία για τη λειτουργία τους».

Παρά τις επείγουσες ιατρικές προσπάθειες για αποτοξίνωση, η βλάβη στον εγκέφαλο και το κεντρικό νευρικό σύστημα της Wetterhahn ήταν μη αναστρέψιμη. Σύντομα έπεσε σε κώμα, χωρίς δυνατότητα επικοινωνίας ή κινητικότητας. Τον Ιούνιο του 1997, δέκα μήνες μετά την έκθεση, αποσυνδέθηκε από τα μηχανήματα υποστήριξης ζωής.

Ο θάνατός της συγκλόνισε την επιστημονική κοινότητα και οδήγησε σε αυστηρότερους κανονισμούς για τη χρήση του διμεθυλυδραργύρου στα εργαστήρια. Έρευνες που διεξήχθησαν μετά το περιστατικό απέδειξαν ότι η ουσία μπορεί να διαπερνά άμεσα τα συνηθισμένα εργαστηριακά γάντια – από λάτεξ, PVC ή νεοπρένιο – καθιστώντας τα αναποτελεσματικά ως μέτρα προστασίας.

Η επίσημη αιτία θανάτου καταγράφηκε ως εγκεφαλοπάθεια λόγω δηλητηρίασης από υδράργυρο. Προς τιμήν της, το Εθνικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικών Επιστημών Υγείας των ΗΠΑ καθιέρωσε ειδικό βραβείο, ενώ το όνομά της συνδέθηκε για πάντα με τη σημασία της εργαστηριακής ασφάλειας.

Η περίπτωση της Karen Wetterhahn αποτελεί ένα τραγικό αλλά διδακτικό παράδειγμα του πόσο επικίνδυνη μπορεί να αποδειχθεί η αμέλεια ή η άγνοια γύρω από φαινομενικά ελεγχόμενες επιστημονικές διαδικασίες. Μια σταγόνα αρκούσε για να θέσει τέλος στη ζωή μιας λαμπρής επιστήμονα.